THEATRE/ NEXT GENERATION
EMKE IDEMA
NETHERLANDS
Stranger
BELGIUM
Tielt – Theater Malpertuis – 75′
do/jeu 21.11 – 20:30
“Een doe-het-zelftheaterstuk”
‘Stranger’ is geen klassiek theaterstuk met overdachte teksten, ingewikkelde choreografieën of halfnaakte vrouwen. Het is een spel waar de spelers een sociaal experiment leiden zonder het zelf goed te beseffen. De Nederlandse Emke Idema staat bekend om haar sociale, politieke en filosofische laboratoria, die ze steeds weer op een andere manier vormgeeft. Na onder andere een fotoreeks, een filmpje en een installatie op straat is er nu ‘Stranger’, een theaterstuk zonder acteurs.
Eerst worden de rollen verdeeld: het spel heeft zes spelers en drie juryleden nodig, de rest is supporter. De spelers staan elk in een gekleurd vak, de juryleden zitten vooraan en de supporters gaan zitten op de bank met de kleur van de speler die zij willen aanmoedigen. Achter de spelers staan een vijftigtal gezichten, elk in zwart-wit op een stok. Emke zit aan de zijkant aan een computer met een voorgeprogrammeerde stem. Die stem legt het spel uit en zegt dat wanneer er problemen zijn, er geen oplossingen zullen worden aangereikt. De spelers kiezen uit de gezichten achter hen vier personen: iemand die een vriend zou kunnen zijn, een huisbaas, een werkgever en een onenightstand. Het uiteindelijke doel van het spel: overblijven met de grootste, nieuwe vriendenkring.
Het spel op zich is zeer eenvoudig: elke speler neemt om beurt een kaartje en leest het voor. Je wordt verplicht om een ‘nieuwe vriend’ uit je team te zetten of je daagt een andere speler uit om de persoon te kiezen uit zijn nieuwe vriendenkring die bijvoorbeeld het meest te vertrouwen is. De spelers gaan met elkaar in duel en de jury beslist wie eruit vliegt. Soms komen er nieuwe regels bij: de spelers krijgen twee kansen om, indien zij een duel verliezen, hun keuze te verdedigen, waarna de jury opnieuw moet stemmen, de jury kan vervangen worden (wat die avond niet gebeurde door wat onenigheid over de ongelijke man-vrouwverhouding in de jury), elke speler kiest één iemand uit het publiek om mee te spelen (die dan ook kan ingezet worden) en af en toe worden er weetjes verteld door de computerstem die later in het spel hun keuzes kunnen beïnvloeden (“Mensen met dikke wenkbrauwen zijn meer geneigd criminele feiten te plegen”).
Het spel wordt gespeeld, sommige spelers vallen af en de strijd wordt steeds strategischer. Dan volgt de halve finale, waarbij de vragen persoonlijker zijn (“Wie beklaagde zich vandaag zijn of haar keuze van kleren?”), en de mensen die ingezet worden komen nu uit de supportersgroep. Het spel krijgt plots een andere dimensie, aangezien de personen waarover een oordeel wordt geveld echt aanwezig zijn.
In de finale staan er nog twee spelers. De jury moet zeven vragen beantwoorden (“Wie ziet eruit als een winnaar?”), en gaan zo zelf op hun intuïtie af om een winnaar aan te duiden.
Wat begon als een relatief saai spel groeide uit tot zeer persoonlijk experiment waarbij de spelers en de juryleden zich eerst laten leiden door hun intuïtie (wat kunnen ze verkeerd zeggen over gezichten die slecht op papier aanwezig zijn?), maar later door hun gevoelens en het niet willen kwetsen van anderen. Het blijft moeilijk om anderen te beoordelen op ‘het uitzicht’, zeker als dat expliciet moet duidelijk gemaakt worden. ‘Stranger’ is een unieke beleving, en wanneer je erover nadenkt is het veel meer dan een onschuldig spel. Het theater speelt zich af in de beslissingen die worden genomen. De mooiste beslissing van de avond was toen de uiteindelijke winnaar bij de stelling ‘deze persoon moet aanwezig zijn op je sterfbed’ zijn eigen dochter inzette. Respect.
Jordy Vermote
NEXT ARTS FESTIVAL 